Iako Crna Gora i Kosovo dijele granice, nema “prelivanja” kriminalnih oblika kao što su radikalizam, ekstremizam i terorizam, kazao je nacionalni koordinator za suzbijanje nasilnog ekstremizma i radikalizma koji vodi ka terorizmu Republike Kosovu Ljuljzim Fuštica.
Fuštica je na građanskom satu CDT-a kazao da Crna Gora i Kosovo imaju intenzivnu saradnju u suzbijanju radikalizma i ekstremizma.
“Kriminal ne poznaje granice, ali mi sarađujemo. Ja sa vašim nacionalnim koordinatorom imam produktivne sastanke. Kosovo je, kada su u pitanju radikalizam i ekstremizam najveći uticaj imalo iz Makedonije”, rekao je Fuštica.
On je kazao da Kosovo u odnosu na broj stanovnika ima najveći broj boraca na stranim ratištima, ali da se ta država ipak svrstala u anti-ISIL koaliciju i da se suočavaju sa problemom radikalizma i ekstremizma.
“U periodu od 2013. do 2018. godine, 225 naših građana je bilo dio konflikata u Siriji i Iraku”, rekao je Fuštica napominjući da nije riječ o etnonacionalizmu, nego ekstremizmu.
“Taj ekstremizam nije vjerski i nema ničega zajedničkog sa Islamom. Islam je nepravilno interpretiran i zloupotrijebljen, ljudi se time manipulišu”, rekao je on.
Fuštica je istakao da je Kosovo lider u regionu po broju kaznenih prijava i procesuiranih slučajeva.
“Kosovski građani na stranim ratištima jesu naši građani, ali svako ko je direktno ili indirektno bio dio terorističkih organizacija – biće procesuiran.”
Fuštica je ukazao da su opštine na Kosovu proaktivne u borbi protiv ovih pojava, te da u njima mali projekti donose veliku dobit.
“Nekada je dobro da sa 10 ili 20 hiljada eura gradimo sportske terene, otvaramo biblioteke, kupujemo muzičke instrumente, to je prevencija radikalizma, nije sve u oblasti bezbjednosti”, rekao je on i dodao da se u nekim projektima čiji je cilj sprječavanje radikalizma i ekstremizma ta dva pojma čak i ne spominju.
Fuštica je naveo da se 40 odsto akcionog plana za borbu protiv ekstremizma i radikalizma zasniva na mjerama koje nijesu tipično bezbjednosne, već su u domenu Ministarstva obrazovanja, Ministarstva kulture, omladine i sporta, Ministarstva za socijalni rad.
Fuštica je kazao da će prema akcionom planu za borbu protiv radikalizma i ekstremizma, svi nastavnici na Kosovu, njih 24 hiljade, proći obuku kako bi znali da u ranoj fazi kod djece prepoznaju znake radikalizma.
“Nastavnici kao i većina stanovništva nisu znali šta je ekstremizam i radikalizam, to su nove pojave”, kazao je Fuštica navodeći i da je u opštini Gnjilane, kao pilot projekat formiran poseban mehanizam koji se sastoji od psihologa, sociologa, vjerskih zajednica, NVO-a, medija i predsjednika opštine.
“Za dvije godine je bilo devetoro mladih ljudi koji su spriječeni da se pridruže ekstremnim ideologijama. Ovi slučajevi su prepoznati i prijavljeni od strane roditelja ili nastavnika”, istakao je Fuštica.
Na Kosovu, pri policiji, dodao je on, formirano je i odjeljenje koje se bavi rehabilitacijom i reintegracijom povratnika sa stranih ratišta.
“Šest nedjelja prije nego im istekne zatvorska kazna, radi se sa zatvorom kako bi se napravio plan reintegracije te osobe. Oni u okviru služenja zatvorske kazne mogu da se prekvalifikuju, nauče zanat, radi se i sa opštinama kako bi se tim licima omogućilo da rade, radićemo i sa privatnim sektorom, stimulisati ih, kako bi ti ljudi dobili posao”, kazao je Fuštica.
Program je, dodao je, na dobrovoljnoj bazi, ali su, prema njegovim riječima, svi povratnici sa ratišta kojima ističu kazne, prihvatili da učestuju.
“Teško je reći da li se neko deradikalizovao, koja je to mjera. On može da kaže da više ne vjeruje u te idje, ali je legitimno pitanje da li se u to može vjerovati”, naveo je Fuštica.
Ako je narativ radikalizacije vjerski i kontranarativ mora biti vjerski, zbog čega je, smatra on, Islamska zajednica najbitniji partner u tom procesu.