Iako su Evropska komisija i Evropski parlament ukazali da Crna Gora treba da zatvori svoj prostor za strano miješanje i manipulaciju informacijama te da krene u borbu protiv dezinformacija, i dalje nema vidljivih napora kojima bi se država zaštitila od ovih, gorućih problema.
Ovo je ključna poruka analize „Borba protiv dezinformacija i sloboda izražavanja: Koraci u regulisanju digitalne i medijske sfere u Crnoj Gori“, koju su za potrebe Centra za demokratsku tranziciju (CDT) uradili advokat Siniša Gazivoda i analitičarka javnih politika Jelena Berković.
U vrijeme kada se u Evropskoj uniji dešavaju intenzivni i vrlo bitni procesi kojima se reguliše digitalni medijski prostor, a mnoge demokratije tragaju za efikasnim mehanizmima za zaštitu svojih društava od pogubnog uticaja dezinformacija, Crna Gora djeluje kao da je zaglavljena u dobu analognih medija. To potvrđuje činjenica da naš pravni okvir na bilo koji način ne prepoznaje mjere za borbu protiv dezinformacija.
Nagomilani i dobro poznati problemi, kao što su politički i ekonomski uticaj na medije, manjak uredničke samostalnosti, nedostatak samoregulacije već godinama ne dozvoljavaju debatu o potrebi za boljom regulacijom medijskog prostora i Crna Gora nenadoknadivo zaostaje u trci sa tehnologijom i tehnikama dezinformisanja.
Kako bi konačno uhvatila korak sa razvijenim demokratijama i zaštitila građane/ke od štetnih stranih uticaja i dezinformacija kojima smo izloženi Crna Gora mora krenuti u harmonizaciju zakonodavstva sa evropskim Aktom o digitalnim uslugama i razmotriti izradu posebne strategije u borbi protiv dezinformacija.
Takođe, neophodno je uspostaviti poseban parlamentarni odbor koji će se baviti dezinformacijama ali i konstantno pratiti politike EU u borbi protiv dezinformacija te kroz unapređenje medijskog zakonodavstva poseban akcenat staviti na transparentnost vlasništva i finansiranja medija.
S obzirom na to da portali koji su fabrike dezinformacija i deklarisani uvoznici stranih uticaja svoje manipulativne aktivnosti sprovode apsolutno nekažnjeno potrebno je analizirati dosadašnje strateške pravce usmjerene na sankcionisanje dezinformacija u pogledu opravdanosti i izvodljivosti. Sve ovo, naravno, uz poštovanje slobode govora koja mora ostati neprikosnovena.
U slučaju uvođenja mjera koje ograničavaju slobodu izražavanja Crna Gora mora voditi računa o standardima EU i Savjeta Evrope, a naročito da se takve eventualne mjere uvode samo radi zaštite legitimnih ciljeva predviđenih Evropskom konvencijom i da njihova primjena garantuje srazmjernost.
Kompletna analiza je dostupna ovdje.
Centar za demokratsku tranziciju (CDT)Ovaj projekat finansira Ambasada SAD u Podgorici. Mišljenja, nalazi, zaključci ili preporuke koji su ovdje iznešeni su stav autora i ne odražavaju nužno stav Stejt dipartmenta/Vlade SAD.