20 odsto institucija nije ispunilo zakonsku obavezu objavljivanja podataka o raspodjeli socijalne pomoći u toku izborne kampanje.
Monitoring CDT-a je pokazao da ovu obavezu nije ispunilo šest crnogorskih opština i to: Gusinje, Rožaje, Plav, Mojkovac, Kolašin i Cetinje.
Na sajtu opštine Rožaje je obavještenje da opština nije u mogućnosti da objavljuje izvještaje, zbog tehničkih problema sa trezorom. Ova opština je i u toku parlamentarnih izbora 2016. godine navodila isti razlog za neobjavljivanje podataka.
Probleme tehničke prirode ima i opština Plav. Kako navode, zbog oštećenja u IT i računovodstvenom sektoru izazvanih zemljotresom, nijesu u mogućnosti da ispunjavaju svoje zakonske obaveze.
CDT poziva ove dvije opštine da u najkraćem roku riješe tehničke probleme, kako bi ispunjavali svoje obaveze i garantovali da budžetska sredstva u izbornoj kampanji troše transparentno i zakonito.
Opština Kolašin nije objavila posebno podatke o socijalnim davanjima, ali jeste izvod iz trezora. Pozivamo opštine da, ako u izvještajnom periodu nije bilo socijalnih davanja to posebno naglase, kako se ne bi stvarale nedoumice.
Pored ovoga, nastavlja se neodgovorno ponašanje obveznika zakona prema objavljivanju na koji način troše novac i koriste službena vozila. Naši podaci pokazuju da ove obaveze, od preko 400 obveznika, nije ispunilo njih 45%. Ipak, bilježimo blagi napredak od prethodne sedmice, kada je svoju obavezu ispunilo samo 49% obveznika u odnosu na 55% ove sedmice.
Zakon o finansiranju političkih subjekata i izbornih izbornih kampanja (Zakon) nalaže striktnu obavezu petnaestodnevnog objavljivanja podatke o raspodjeli svih oblika socijalne pomoći u toku izborne kampanje, uključujući i podatke o vrstama, iznosima i primaocima socijalne pomoći.
Za odgovorno lice je zaprijećena prekršajna kazna od 200 do 2000 eura ukoliko podatke o socijalnoj pomoći ne objavi petnaestodnevno na svojoj internet stranici.
Zakon, takođe, obavezuje sve budžetske potrošačke jedinice da od dana raspisivanja do dana održavanja izbora jednom sedmično objavljuju analitičke kartice na veb stranicama. Takođe, svi organi na državnom i lokalnom nivou, javna preduzeća, javne ustanove, privredna društva čiji je osnivač, većinski ili djelimični vlasnik država, dužni su da na svojim internet stranicama sve izdate putne naloge za korišćenje službenih vozila.
Zakonom je predviđena novčana kazna od 200 do 2000 eura za odgovorno lice insistucije koja ne objavljuje analitičke kartice i putne naloge na sedmičnom nivou. Takođe, pravnom licu koje sedmično ne objavljuje putne naloge na svojoj internet stranici prijeti kazna od 5000 do 20000 eura.
Način na koji institucije poštuju svoje zakonske obaveze u prve dvije sedmice veoma je zabrinjajući. Ovim se u ozbiljnoj mjeri ugrožava transparetnost tek započetog izbornog procesa.
Zabrinjava i kašnjenje Agencije za sprečavanje korupcije (ASK) koja još uvijek nije objavila Plan kontrole i nadzora, koji je, u skladu sa podzakonskim aktom, trebalo da usvoji do 29. januara. CDT poziva ASK da hitno izvrši ovu obavezu jer bez plana nema kvalitetne kontrole finansiranja predsjedničkih kandidata.
Takođe, ASK nije usvojla našu preporuku i nije objavila spisak instutucija koje ne poštuju zakon, ali ni imena i prezimena odgovornih lica zakonskih obveznika prekršilaca zakona. Na ovaj način javnost je ostala uskraćena za važne informacije o prekršiocima zakona pa je izostao i pritisak te iste javnosti na aktere koji ne poštuju zakon.
Pozivamo ASK na energičnu reakciju i na pokretanje prekršajnih postupaka prema prekršiocima.
Evropska komisija sa pažnjom prati rad ove institucije, jer, kako smo čuli u najnovijim izjavama, „povjerenje javnosti u nezavisnost i djelotvornost Agencije je odlučujuće u procjeni kredibiliteta Crne Gore u borbi protiv korupcije“, suštinskog elementa u pristupanju EU.
Dosljedna primjena zakona, odgovorno, odlučno i aktivno postupanje u sprečavanju i otkrivanju njegovog kršenja u toku izborne kampanje neophodni su za izgradnju povjerenja i kredibiliteta.
Polovina institucija ne poštuje Zakon – 30. januar
Polovina obveznika Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja (ZFPSIK) nije ispoštovala obavezu objavljivanja analitičkih kartica i putnih naloga za prethodnih sedam dana i tako je prikrila trošenja nakon raspisivanja predsjedničkih izbora.
Institucije su ovim pokazale neodgovornost prema poštovanju Zakona i doprinijele netransparentnosti tek započetog izbornog procesa.
Zakon obavezuje sve budžetske potrošačke jedinice da od dana raspisivanja do dana održavanja izbora jednom sedmično objavljuju analitičke kartice na veb stranicama.
Takođe, svi organi na državnom i lokalnom nivou, javna preduzeća, javne ustanove, privredna društva čiji je osnivač, većinski ili djelimični vlasnik država, dužni su da objave na svojim internet stranicama sve izdate putne naloge za korišćenje službenih vozila.
Biljana Papović iz CDT-a pozvala je Agenciju za sprječavanje korupcije (ASK) da preduzme hitnu i odlučnu akciju opomene, a onda i kažnjavanja, odnosno pokretanje postupaka protiv svih obveznika koji nijesu poštovali Zakon.
Papović je kazala da je zakonom predviđena novčana kazna od 200 do 2.000 eura za odgovorno lice insistucije koja ne objavljuje analitičke kartice i putne naloge na sedmičnom nivou.
Takođe, pravno lice koje sedmično ne objavljuje putne naloge na svojoj internet stranici mora biti kažnjeno od pet do 20 hiljada eura.
“Pored ovoga, smatramo da ASK mora uvesti novu praksu objavljivanja spiskova institucija koje ne poštuju zakon, ali i imena i prezimena odgovornih lica za prekršioce Zakona”, kazala je ona.
CDT poziva ASK da bez odlaganja počne objavljivati ove informacije jer javnost u Crnoj Gori mora da zna ko su odgovorne, a ko neodgovorne instutucije i lica koja ih vode.
Takođe, ASK mora u najkraćem roku “dovesti u red” sajtove institucija i naložiti im da postave posebne banere naziva “predsjednički izbori 2018” u kojima će se sistematizovano objavljivati sve potrebne informacije.
“Za obveznike zakona na lokalnom nivou koji nemaju svoj veb sajt, ASK mora uticati na opštine da na svojim sajtovima pregledno objavljuju informacije po obveznicima”, poručila je Papović.
CDT je monitoring poštovanja zakonskih obaveza institucija uradio kroz reprezentativni slučajni uzorak od ukupnog broja svih institucija koje su obveznici ZFPSIK.
Monitoring je urađen u okviru projekta “Jačanje institucionalnog, političkog i izbornog integriteta u Crnoj Gori” koji je finansijski podržala Ambasada Kraljevine Holandije.