Sajber napad na jednu članicu NATO-a Alijansa će smatrati napadom na sve članice, shodno članu 5 Vašingtonskog ugovora koji se odnosi na kolektivnu odbranu. U tom slučaju, Alijansa bi napadaču mogla odgovoriti vojnim ili sajber napadom. Međutim, takva odluka će se razmatrati od slučaja do slučaja.
To je jedan od zaključaka sa ovogodišnjeg Samita u Velsu na kojem je sajber bezbjednost okarakterisana kao jedan od glavnih osnova kolektivne bezbjednosti.
Sajber bezbjednost predstavlja skup preventivnih metoda koje se preduzimaju kako bi zaštitili kompjuteri, mreže, programi i važne informacije o nedozvoljenog pristupa, promjene ili uništenja.
[pullquote align=”left” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Oblicima sajber kriminala smatraju se krađa identiteta na mreži, kompjuterska sabotaža i nedozvoljena prodaja robe na internetu.[/pullquote]
NATO je u Velsu usvojio novi plan kojim su definisani načini kako da se poveća svijest, pruži obrazovanje i vježbe u cilju unaprjeđenja saradnje između država članica i međunarodnih organizacija na polju sajber bezbjednosti.
Uz to, sajber odbrana je uključena u NATO sistem „Pametne odbrane”.
I EU se posvetila ovoj temi, pa je Evropski parlament u avgustu 2013. Direktivu 2013/40/EU.
Njen cilj je da članicama Unije, između ostalog, približi oblast napada na informacione sisteme uspostavljanjem minimalnih pravila koja se odnose na definiciju krivičnih djela i odgovarajućih sankcija.
Kada je u pitanju Crna Gora, Vlada je prošle godine usvojila Strategiju sajber bezbjednosti
u kojoj su glavni prioriteti države:
· zaštita kritične informatičke infrastrukture
· ostvarivanje međunarodne saradnja
· jačanje administrativnih kapaciteta
· podizanje svijesti o značaju sajber bezbjednosti
Istovremeno, u okviru Ministarstva za informaciono društvo i telekomunikacije formiran je Nacionalni CIRT (Computer Incidence Response Team).
U Strategiji se navodi da je njegovim osnivanjem napravljen krupan korak ka sprječavanju i uklanjanju sajber prijetnji.
CIRT bi kroz saradnju sa našim ključnim institucijama trebalo da se bavi detekcijom, praćenjem i suzbijanjem sajber kriminala na nivou države.
MILION SAJBER ŽRTAVA DNEVNO
Koliko je pitanje sajber bezbjednosti važno pokazuje godišnje Norton istraživanje koje radi Semantik.
To je jedno od najvećih globalnih istraživanja koje obuhvata preko 13 hiljada odraslih korisnika interneta iz 24 zemlje i u kojem se ispituje online ponašanja kupaca, stavove, navike, opasnosti i troškove sajber kriminala.
I pored toga što 63 odsto ispitanika ima smartfon, a 30 odsto tablet, svaki drugi koristi osnove mjere predostrožnosti kao što je upotreba šifri, zaštitnih softvera ili back-up fajlova na mobilnim telefonima.
Podaci iz 2013. pokazuju da je godišnje bilo 378 miliona žrtava sajber kriminala, što je million žrtava dnevno odnosno 12 žrtava u sekundi.