Njemačka Bertelsman fondacija objavila je Indeks transformacije zemalja u tranziciji prema kojem se Crna Gora sa ocjenom 7.50 nalazi na 22. mjestu od 129 zemalja.
Iako je Indeks označen kao BTI 2014, istraživanje se odnosi na stanje demokratije, ljudskih, ekonomskih i socio-političkih prava za period 2011. i 2012. godine.
Na skali od jedan do 10, bolju ocjenu od Crne Gore dobile su Hrvatska (8.17), Srbija (7.51), dok su lošije rangirane zemlje u regionu Makedonija (7.17) i BiH (6.37).
Naša zemlja je na rang listi napredovala za tri mjesta, u odnosu na ranije istraživanje (za 2010. godinu), kada je ukupno ocijenjena sa 7.28.
Sudeći prema ovim podacima, i u Hrvatskoj se cjelokupno stanje poboljšalo tokom 2011. i 2012. godine, pa je ta zemlja sa ranijeg 15. dospjela na 13. mjesto, a Srbija sa 21. na 20. mjesto.
SLOBODA MEDIJA
Na skali od jedan do 10 njemačka fondacija je slobodu medija u periodu 2011. i 2012. godine ocijenila sa šest.
“Pluralizam je otežan finansijskom održivošću većine medija kao i snažnim uticajem Vlade na medije i inače snažnim vezama između medija i pojedinih partija koje često preovlađuju nad težnjom ka profesionalnim standardima i temama od javnog interesa”, navodi se u izvještaju.
Takođe, u izvještaju se navodi da je situacija u medijskoj zajednici u velikoj mjeri otežana snažnom političkom polarizacijom:
“Ovo se odrazilo u stvaranju dva odvojena medijska savjeta, zadužena za samoregulaciju profesionalnih standarda”. U izvještaju se pominju napadi na glavnog i odgovornog urednika Vijesti Mihaila Jovovića i novinarku tog lista Oliveru Lakić.
NEZAVISNOST PRAVOSUĐA
Kada je u pitanju nezavisnost pravosuđa njemačka fondacija je Crnoj Gori dala ocjenu šest.
U pojašnjenju se navodi da „postoji ozbiljna zabrinutost u pogledu nezavisnosti i efikasnosti pravosuđa, političkog uticaja nad radom sudova, javne percepcije korupcije i raspoloživih resursa za njihov rad i uopšte, velike opterećenosti”.
Anti-korupcijska politika u ovom izvještaju dobila je ocjenu šest jer je ova fondacija, između ostalog, utvrdila da je institucionalni okvir za praćenje sprovođenja Akcionih planova (AP) u ovoj oblasti dobar.
Međutim, navodi se da evaluacija AP ne ide dalje od procjene stepena sprovođenja mjera i postizanja njihovih rezultata, bez osvrta na uticaj sprovedenih aktivnost na borbu protiv korupcije.
“Izvještaj o realizaciji AP obezbjeđuje puki statistički pregled broja organizovanih obuka i seminara, usvojenim i izmijenjenim zakona, potpisanih memoranduma, organizovanih javnih kampanja itd – ali ne analitičku razradu u kojoj mjeri to doprinosi suzbijanju korupcije i organizovanog kriminala”.
Izbori
Po ocjeni Bertelsman fondacija politička participacija u Crnoj Gori nije značno napredovala tokom 2011. i 2012. godine u odnosu na prethodni dvogodišnji period.
BTI u pojašnjenju ocjene navodi da je u septembru 2011. godine, crnogorski parlament izmijenio izborni zakon što je bio preduslov za otvaranje pregovora sa EU.
Navodi se da slabosti izbornog zakonodavstva ostaju rezidencijalni uslov za parlamentarne izbore, nemogućnost nezavisnih kandidatura, pitanje koalicija i njihovih finansijskih obaveza, kao i poboljšanje sistema kazni.
[pullquote align=”left” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]BTI navodi da su nedostaci u primjeni novog Zakona o finansiranju partija iz 2011. godine među ključnim preprekama ka slobodnom i pravednom izbornom procesu.[/pullquote]
“Parlamentarni izbori 2012. su održani u velikoj mjeri u skladu sa međunarodnim standardima. Međutim, neke mane su se zadržale. OEBS/ODIHR su primjetili veliki broj optužbi o kupovini glasova i druge slabosti, uključujući nedostatke u biračkom spisku kao i propuste u finansiranju kampanja”, stoji u izvještaju.
Ipak, izvještaj njemačke fondacije nije tretirao aferu “Snimak” jer se istraživanje odnosi na period od početka 2011. do januara 2013. godine.